Motorlar üzerine

Sadece 4.5 yıl önce 2014’de bir sevgili yeğenime şu mesajı yazmışım: “Dönüş uçağına bindiğinizde , uçak pist başına geldikten sonra , şu yeni mikrofonunla jet motorlarına güç verildiğindeki sesi ve pencereden görüntüyü kaydetmeni isteyeceğim. Kalkış anındaki o jet motorlarının gürültüsü beni çok güçlü, güzel bir müzik gibi etkiliyor. İnsanlığın veya yeryüzündeki canlı yaşamın geldiği noktanın notasız müziği bu..Yarın öbür gün belki sessizce ve çok daha hızlı uçacağız ama bu aşamada bu gürültü çok güçlü ve güzel..”

Bugün bunu, kendi yaşamımdaki yakın tarihli bir salaklık olarak görüyorum. Ve o nedenlede insan ömrünün çok kısa olduğuna ve sağlıklı en yaşlımızın bile çok yetersiz ve toy olduğuna dair görüşüm kuvvetleniyor. Abartayım, koşturan ve sonra bir şekilde mecburen yavaşlayan çocuklarız. (istisnalar olabilir diyelim mi? belki çok küçük farkla).
İlerleme mi bunlar ? Buharlı makineler, içten yanmalı motorlar, jet motorları, roket motorları ! Korkunç ısı ve gaz salımlarını ve onları çalıştırmak için gerekli olan petrol, doğal gaz, kömür gibi fosil yakıtların delice çıkartılıp yakılmasını ve onlara sahip ülkelerin kaynaklarına el koymak için çıkartılan savaşlar ve türlü dolapları bir yana bırakalım . Bize sorulsaydı; kazalarla her yıl aranızdan şu kadar kişi ölecek, şu kadarı da sakat kalacak, jetlerin bir kısmı başınıza bombalar yağdıracak, roketlerin çok azı uzayı araştırmak için, çoğu sizi öldürmek için tasarlanacak denseydi, aklımız da başımızda olsaydı o sıra, biz bu ‘ilerlemeyi’ kabul eder miydik ?

Gençliğimde ve aslında yakın zamana kadar roketlere hayrandım (Lisede iken, bir arkadaşımla ansiklopediler karıştırıp, sıvı yakıtlı bir roket yapmak üzere güya araştırma yaptığımızı anımsadım). Şimdi ise şu fotoğrafa baktığımda, her fırlatışta yakılan binlerce ton yakıt, atmosfere salınan ısı enerjisi ve zararlı gazları düşününce , "bu akıllı işi mi" diye soruyorum .

Ek1 : İnsan ömrünün kısalığı, beynimizin sorunları anlama ve çözme hızının düşüklüğüyle ilgili (göreceli). Üstelik ana sorunlarımızın çoğunu yaratan da kendi türümüz, insan. Çünkü sorun çıkarmak kolay, çözüm üretmekse güç (bu kafayla) . Basit bir örnek : Bir çocuk gelip, kapağı açık bilgisayarın ana kartına birkaç damla sıvı sıçratırsa, kısa devreler nedeniyle sistem çökebilir. Bu sorunları hem belirlemek hem de çözmek zor ve maliyetli olacaktır.

Son olarak : Çok daha hızlı/güçlü bir beyinle, sadece 10 saatlik bir ömür, 100 yıllık veya 500 yıllık ömre karşılık gelebilir ve bu canlı veya ‘şey’ sonraki nesillerinde türünün ömrünü uzatabilirdi. 
Ek2: Ek1'in sonunda yazdığım şey evrenin bu dünyasında kısmen oldu. Sadece en çok 100 yıllık ömrüyle 'insan', 4000 yıl filan yaşayan bazı ağaçlardan daha fazla etkide bulundu bu dünyaya. Ama bu etki iyi değil sanki..