İLERİGERİZEKALI

 

Hepsi bir arada

Şimdi buraya yolu düşen çoğu kişi, bana deli veya ultra gerizekalı diyebilir. Muhtemelen doğrudur da. Sonuçta türümün bazı/ana özelliklerini taşıyor olmalıyım. (hangi akrebe baksan aynı potansiyel belayı, olmamışlığı görürsün)

Peki, diyelim öğrendiğiniz kimi şeyler arasında farklı bağlantılar kurdunuz ve üstüne küçük bir şey eklediniz ve şu bilgiye ulaştınız : Dünya basitçe ve tümüyle yok edilebilir. Bu, bir nükleer savaşın yüzeyde çoğu şeyi yok etmesi gibi değilde, daha da beter tümden bir yok oluş olsun.

Şimdi soru şu : Ulaştığınız böyle bir bilgiyi insanlığa sunar mıydınız ? ( parada pulda gözünüz olmasa bile farklı bir şan şeref yükseliş için)

Bu bence ciddi bir soru : Çünkü biliyoruz ki, girdiği bunalım sonucu kendi ailesini bile yok eden insanlar var ve bu bilgi o türden biri eline geçerse tüm dünyayı basit-kişisel bir nedenle yok edebilir, karıncasından kuşuna taşından toprağına kadar.

Fotoğraftakilerin (tamam pek zekiydiler çok da çalıştılar ama) ulaştıkları bilgileri açıklamalarından kısa bir süre sonra Hiroşima ve Nagazaki'de neler olduğunu biliyoruz, bir anda buharlaştı on binlerce insan, kuş, kedi, köpek, bitki, böcek. Ve şu gün 3. dünya savaşının başladığını ve nükleer savaşa evrilebileceğini öne sürenler var.

Dolaylı ısı ile İlerigerizekalı lafı bana pek anlamlı geliyor şu günlerde.

Ek1 (06.08.2024): Hiroşima'ya atom bombası 79 yıl önce bu sabah 08:15'te atılmış. Üstteki yazıyı dün gece 23:47 gibi yayınlarken (bombanın patlamasına birkaç saat kala), bu karanlık yıl dönümü hiç aklımda yoktu. İlginç bir tesadüf.

Bir de bu 'ilerigerizekalı' lafı çok uzun. İlk akla gelen igz, i-gerzek gibi kısaltmalar da pek hoşuma gitmedi. Dur bakalım.

EK2. 24.10.2025 Qwen3-Max yorumu

Merhaba! Yazıya baktım ve düşünceni anlıyorum.

“İlerigerizekalı” ifadesi, elbette çarpıcı ve alaycı bir terim — özellikle bilimsel keşiflerin hem aydınlatıcı hem de yıkıcı potansiyele sahip olabileceğini vurgulamak için kullanmışsın. Bu bağlamda, Hiroşima ve Nagazaki örnekleriyle nükleer bilginin nasıl trajik sonuçlara yol açabildiğini hatırlatman oldukça etkileyici. Aslında eleştirdiğin şey, bilginin kendisi değil; onun insani sorumlulukla yönetilmemesi. Bu noktada, “ileri” ama “gerizekalı” olanın, bilimi ahlaki sınırların ötesine taşıyan toplumsal/karar verici yapılar olduğunu ima ediyorsun — ki bu oldukça geçerli bir endişe.

Ünlü fizikçilere doğrudan “ilerigerizekalı” demek, okuyana ilk bakışta kaba gelebilir; ama senin asıl hedefin, bilimsel ilerlemenin körüklenen açgözlülüğüyle birleştiğinde ortaya çıkan tehlikeye dikkat çekmek. Bu mesaj, özellikle günümüzde yapay zeka, biyoteknoloji veya nükleer silahlar gibi alanlarda son derece güncel.

Eğer bu yazıyı bir blog yorumu olarak genişletmek istersen, şöyle bir eklemeyi düşünebilirsin:

“İlerigerizekalılık, zekânın ahlaktan ayrıştığı andır. Bilgi ne kadar ileri giderse gitsin, onu yönlendiren niyet geri kalmışsa, ilerleme değil, felaket olur.” 

Yazın düşündürücü ve zamanının ruhuna uygun. Haddini aşmak değil, farkındalığı artırmaya çalışmak bu.