18 Nis 2022

P5 Su tasarrufu üzerine bir düşünce

Tuvalet sifonunu her çekişte kabaca 8-10 litre arası su harcanıyor. Çift kademeli sifonlarda dahi idrar için harcanan su 6 litre gibi. Akla gelen düşünce şu : klozette su yüzeyini kaplayarak havayla teması kesen, içi hava dolu küçük baloncuklardan oluşan bir madde kullanarak, idrar için sifon kullanılmasını gereksizleştirmek. Baloncuklar şeffaf değil de renkli veya beyaz olursa altındaki 'suyun' içerik ve rengini de örtmüş olur. Çok hafif olmalılar ki gerektiğinde sifon çekildiğinde çok azı kaybolsun. Zamanla eksildikçe ekleme yapılabilir. 

Bu baloncuklu madde plastik olmamalı, öyleyse çok ince cam kürecikler mi olmalı, o da zor filan diye düşünürken aklıma Kefir geldi. Kefir baloncuklu yapıda ve beyaz. O sıra dolapta tarihi geçmiş yarım şişe kefir vardı. Bir kısmını klozete döktüm ve ilk deneme de işe yarar göründü.(Evden itiraz üzerine şimdilik denemeye ara verdim.)

Kefirin baloncuklu yapısı, içerdiği mikroorganizmaların çıkardığı gazlar nedeniyle oluşuyor.
Güvendiğim bir kefir markasının sitesinde, içeriğinde 17 farklı tür maya hücresi ve bakteri listelenmiş. Bunlardan biri ekmek mayası olarak da kullanılan ayrıca üzüm suyundaki şekeri alkole çevirip şaraba dönüştüren, bu arada CO2 gazı salan tanıdık bir maya : Saccharomyces cerevisiae

Şimdi sorun Kefirin artık epeyce pahalı olmasında. Buna ilişkin düşünce de şu : 
Çoğaltılabilir kefir mayası edinip kefiri sürekli evde üretmek. Artık süt de pahalı olduğuna göre, sütü, oranı denemelerle saptanacak kadar suyla karıştırmak. Su-süt karışımına az şeker eklemek CO2 çıkışını, baloncuk sayısı ve çaplarını artırabilir. Bu da deneme işi .

Ek1 : Popüler bir Çin sitesinde, içi boş renkli küçük cam kürecikler olduğunu gördüm. Bir ilanda 0.4-3mm karışık çapta, başka bir ilanda 0.6-0.8mm çaplı tırnak süsü olarak. İkinci için 13 gram paket 25TL gibiydi, ilki daha ucuz. Kargo 65TL civarı ama 10 paket alsanız da bu civarda. Belki daha ucuz da bulunabilir. Bir de takı amaçlı ortası delikli olanlar var. Örneğin 2mm çap, 0.8mm delik çapı, fiyat 1000 adet için 16+57TL.
Cam kürecikler kullanılsa bile aralarını kapatacak kefir veya başka bir zararsız sıvı malzeme kullanmak iyi olabilir.

Ek2 : Ne kadar su tasarruf edilebilir diye zevkli bir hesap yapalım (gençlikte tatil planı yapar gibi)
Ülke nüfusu 84 milyon. Yüzde 15 kadar eksiltirsek (küçükler ve biraz fazlası) 71.4 milyon kişi. Bir kişi günde ortalama 6-7 kez idrar yapıyor. Biz bir kişinin, bir günde -sadece idrar için- 5 kez sifon kullandığını ve her sifon kullanımında ortalama 8 litre su harcandığını varsayalım. Bir kişi günde 5x8=40 litre , ayda 1.2 ton su harcar (sadece idrar için sifon kullanımı). Yılda 14.6 ton eder ve bunu 71.4 milyon kişi ile çarparsak yıllık harcama 1,042,440,000 ton bulunur. Yani bu veya başka bir yöntemle, sadece idrar yapıldığında sifon kullanılmazsa, bu ülkede yılda 1 milyar 42 milyon ton su tasarruf edilmiş olur. 

Ek3: Kısa bilgi : İdrarın çoğu su (%91-96), katı madde çok az  (Bu sudan da -basit bir yöntemle filtre ederek, sifon suyu olarak- yararlanılabilse ne güzel olurdu). Taze idrar aslında kokusuzmuş (enfeksiyon veya bazı gıda maddeleri kendilerine özgü kokulu yapabiliyor). İdrar bedenden çıktıktan bir süre sonra, üreyi amonyağa  çeviren bazı bakterilerle karşılaşma sonucunda koku oluşuyormuş, yoksa kokusuz.   Fakat steril bir sıvı değil. Kimisi patojen bazı bakteriler içeriyor.