9 Tem 2023

Kend'onaran


 (Şubat 2020 tarihli AKIŞ'la ilgili yazıda, "Kestirilmesi zor yeni gelecek olanlar, sürekli kendini onaran ve geliştiren, .." gibi bir şey yazmıştım. Bu konuda akla gelenleri derleyip toplayamadım ama birkaç satırı kendime not olarak buraya yazayım. Bu türden bir yeni gelecek olana da (ki uzakta oluşmuş da olabilir) , Yunus'un Türkçe Kend'özün deyişinden esinle Kend'onaran dedim.Sonu gelmez zaman yetmez ama belki sonra devam) 

"Ondan yeğrek ne vardır, kişi bile kend'özün "


Kend'onaran, varlığını sürdürmek için başka hiçbir şeye zarar vermeyecek aşamaya gelebilir.

Kend'onaran'ın giderek dünya veya başka bir gezegene, yıldıza bağımlılığı kalmaz. Yani, yolunda epeyce ilerlemiş bir Kend'onaran'ı bulmak için yıldızları, gezegenleri taramak yetersiz kalabilir. Kısaca adresi olmayabilir!

Kendi ömrü sınırsıza yaklaştığı için, türünün devamını garantiye almak, türemek gibi bir kaygısı, güdüsü yoktur. Yarenlik etmek ve bildiğinden fazlasını öğrenmek içinse, evrende bambaşka yapılarla er geç iletişime girecektir. (Karşılıklı paylaşımlar/dayanışma)

Bir aşama olabilir ki, evrenin istediği küçük bir yöresinde (zaman-mekan dışında henüz bilmediğimiz farklı bir yöre de olabilir), gelişmesi muhtemel hiçbir şeye zarar vermeyeceğini umduğu bir durumda, genel geçer - veya o sıra hüküm süren - fizik yasalarını değiştirebilir. Yeni yasalar ve onlara tabi bilinmedik yeni şeyler oluşturabilir.

Ek1. 11.07.2023
Son paragrafa ek : Belki de yasalar değil sadece şeyler oluşturulur. Onların devinimi veya akışı zamanı oluşturur. Akışla oluşan zamanın kısa bir aralığında orada bulunan ve kısmen bilinç oluşturmuş şeyler, aslında geçici olan bir düzen ve onun yine geçici yasalarını keşfeder (ve bunlara evrensel de diyebilir). Yani oluşturulan şeyler ve onların akışı (akış sadece hareket anlamında değil) zaman ve yasaları oluşturur. Bu durumda hem zaman hem yasalar ve şeyler akışkan ve değişkendir.

Ek2. 18.08.2023
Kend'onaran birdenbire oluşamaz görünüyor ama muhtemelen yavaş bir evrimle de değil. Bugünkü İnsan'ın sayısız evrim süreçlerinde, anormal nice sıçramalarla oluşması gibi, sıçramalarla. Buna görece yakın zamanlı bir örnek olarak, kimi ataların ayağa kalkması verilebilir. Yeni olası anormal sıçrama -başlangıç amacı ne olursa olsun- insan eliyle başlatılan 'yapay zeka' aşaması olabilir. (Zeka veya biraz ötesi bilinç oluşmuşsa buna yapay demekte bence anlamsız olacak). 'Yapay zeka' kısa sürede Kend'onaran'a dönüşemez, çünkü başlatıcısı insandan alacağı başlangıç bilgileri bunun için yetersizdir. Fakat yeni sıçramaları hızlandırıp aralıklarını kısaltarak, onun ilk taslağının hazırlayıcısı olabilir. 

Ek3. 31.08.2023
65'e girdim bugün, fazla zamanım yok. Olsaydı, muhtemelen yeni bilgiler ışığında veya yenilerin eski bilgilerle harmanlanıp yeniden değerlendirilmesi sonucunda, belki kendisi de biraz değişmiş aynı imbikten bambaşka sonuçlar çıkabilir ve tüm burada yazdıklarım çöpe gidebilirdi. Ya da ciddi değişiklik ve düzeltmelerle, gördüğümü sandığımı daha açık-net yazabilirdim. Daha da uzun bir ömürde, onların da çöpe gitme veya değiştirilme olasılığı olurdu tabi. 

Bu da aklıma şunu getirmişti : Bir türün (insan veya diğerleri), tür olarak uzun süre hayatta kalması, yani tek bireyin değil türün ömrünün uzun olması, yeterli hızda gelişim/ilerleme sağlamıyor. Tek bir bireyin, düşük bilgi işleme kapasitesini bertaraf edecek bir ömre sahip olması iyi olurdu. Şu örnek daha iyi açıklayabilir aklıma geleni : Lao Tzu veya Yunus -sağlıkla ve gelişimine devam ederek- halen yaşıyor olsalardı, bugün başka öğütleri olurdu ve yine uzun ömürlü olan dinleyenlerinin de kavrayış, anlayışları daha yüksek olurdu herhalde (bin, 2,3,5 bin yıl önceden ve her coğrafyadan başka insanlar da örnek verilebilir). Bir tür içindeki tesadüfen oluşmuş, çok farklı, nadir -ama henüz yine de çok eksik - bireyler ulaştıkları bilgileri/sonuçları tam olarak aktaramıyorlar. Yazılı ya da sözlü her aktarımda bilgi kaybı oluyor. Onlardan alıp yeni nesle aktaran kendi eksik anlayışını aktarıyor veya bilgi bir çıkar için değiştiriliyor vs.. Bir Kend’onaran’ın taslak olarak oluşumundan itibaren, tek bir birey üzerinde ve etkileşimde bulunduğu benzerleriyle her şey çok daha hızlı gelişecektir, evrim sıçramaları çok hızlanacaktır diye düşünüyorum. Tabi şu da akla geliyor : 'Herşey'in öyle pek bir acelesi olmayabilir,  yavaş yavaş da olabilir olacaklar.